در مسیر بارداری، سونوگرافیها نقش کلیدی در اطمینان از سلامت مادر و جنین دارند. به طور معمول، بین سه تا چهار سونوگرافی برای ارزیابی شرایط کلی جنین و رفع نگرانیهای احتمالی در نظر گرفته میشود. این سونوگرافیها شامل انواع معمول و موارد تشخیصی خاص هستند؛ نوع اول برای همه زنان باردار انجام میشود، در حالی که نوع دوم در صورت لزوم و با تشخیص پزشک انجام میشود. در این مقاله، با مهمترین انواع سونوگرافیهای معمول و تشخیصی دوران بارداری آشنا خواهید شد.
سونوگرافیهای معمول دوران بارداری
برای حفظ سلامت بارداری و پایش رشد جنین، سونوگرافی بارداری در فواصل خاص و انواع مختلفی انجام میشود. برخی از این سونوگرافیهای اصلی عبارتند از:
سونوگرافی اول بارداری چه مواردی و بررسی می کنه؟؟
تشخیص ساک حاملگی
اولین سونوگرافی با هدف تأیید حاملگی و بررسی احتمال حاملگی خارج از رحم انجام میشود. این سونوگرافی که معمولاً چند هفته پس از عقب افتادن عادت ماهانه صورت میگیرد، ساک حاملگی و ضربان قلب جنین را مشخص میکند.
در سونوگرافیNT چه مواردی بررسی می شود؟
سونوگرافی NT
بین هفتههای ۱۱ تا ۱۳ بارداری و به عنوان بخشی از غربالگری سه ماهۀ اول انجام میشود. در این سونوگرافی، ضخامت مایع پشت گردن جنین بررسی میشود که میتواند اطلاعات مهمی درباره احتمال وجود اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون به پزشک بدهد.
سونوگرافی تعیین جنسیت در هفته چند بارداری انجام می شود؟؟
سونوگرافی آنومالی
این سونوگرافی که در سه ماهۀ دوم بارداری و بین هفتههای ۱۶ تا ۱۸ انجام میشود، برای شناسایی نقصهای ساختاری و مشکلات رشد جنین است. در این مرحله، اندامهای مختلف جنین بررسی میشود تا اطمینان حاصل شود که رشد طبیعی دارد. تعیین جنسیت نیز معمولاً در این سونوگرافی امکانپذیر است.
سونوگرافی پایانی بارداری
پس از هفتۀ ۲۸ بارداری، سونوگرافی دیگری برای ارزیابی رشد و تخمین وزن جنین انجام میشود. در این مرحله، اندازه دور سر، ران و شکم بررسی و مقایسه میشود تا رشد جنین با سن بارداری مطابقت داشته باشد.
سونوگرافیهای تشخیصی و خاص در دوران بارداری
در مواردی خاص، پزشک ممکن است برای اطمینان از سلامت جنین، سونوگرافیهای اضافی را توصیه کند. برخی از این موارد شامل موارد زیر است:
موارد کاربرد سونوگرافی کالر داپلر
سونوگرافی داپلر
اگر در طول سونوگرافیهای معمول مشکلی در جریان خون جنین مشاهده شود، سونوگرافی داپلر برای ارزیابی دقیقتر جریان خون و عملکرد قلب تجویز میشود. این نوع سونوگرافی برای بارداریهای چندقلویی، رشد غیرطبیعی جنین و بررسی عملکرد جفت توصیه میشود.
چرا باید اکوکاردیوگرافی جنین انجام بدیم؟؟
اکوکاردیوگرافی قلب جنین
در صورت مشکوک شدن به وجود مشکل در قلب جنین، پزشک بهترین مرکز سونوگرافی تهران ممکن است اکوی قلب جنین را تجویز کند. این سونوگرافی مشکلات ساختاری قلب جنین را تشخیص میدهد و اطلاعاتی درباره سلامت عروق خونی جنین ارائه میکند.
آزمایش پروفایل بیوفیزیکال
در بارداریهای پرخطر، پروفایل بیوفیزیکال که شامل سونوگرافی و تست بدون استرس است، انجام میشود. این آزمون سلامت کلی جنین و حجم مایع آمنیوتیک را بررسی میکند و معمولاً در اواخر بارداری برای مادرانی که فشار خون بالا، دیابت و یا رشد نامناسب جنین دارند توصیه میشود.
عکس سه بعدی جنین خوشگلمون در هفته ۲۸ ام بارداری
سونوگرافی سهبعدی و سونوگرافی چهاربعدی
سونوگرافی سهبعدی تصویری واضح از جنین را ارائه میدهد، در حالی که نوع چهاربعدی به مادران امکان مشاهده حرکات جنین را میدهد. هرچند این سونوگرافیها برای جمعآوری اطلاعات بیشتر درباره ناهنجاریهای جنین میتوانند مفید باشند، اما به طور کلی برای مشاهده یا گرفتن عکس توصیه نمیشود، زیرا قرار دادن جنین در معرض امواج طولانیمدت، ایمنی را کاهش میدهد.
سوالات متداول سونوگرافیهای لازم در دوران بارداری
سونوگرافی به مادر و پزشک کمک میکند تا از سلامت و رشد مناسب جنین اطمینان حاصل کنند. با سونوگرافیهای دورهای، وضعیت کلی جنین، رشد اندامها، محل جفت، و احتمال وجود اختلالات ژنتیکی مورد ارزیابی قرار میگیرد. این بررسیها به ویژه برای پیشگیری از عوارض احتمالی اهمیت دارد.
در حالت معمول، سه یا چهار سونوگرافی در طول بارداری ضروری است. هر یک از این سونوگرافیها هدف خاصی دارد، از تأیید بارداری تا ارزیابی وضعیت رشد و سلامت جنین در ماههای بعدی.
اولین سونوگرافی معمولاً در هفتههای ۶ تا ۸ بارداری انجام میشود و هدف آن تشخیص حاملگی و بررسی ساک حاملگی است. سونوگرافی NT بین هفتههای ۱۱ تا ۱۳ برای بررسی اختلالات ژنتیکی، سونوگرافی آنومالی بین هفتههای ۱۸ تا ۲۰ برای ارزیابی اندامها و سونوگرافی پایانی معمولاً در هفتههای ۲۸ به بعد برای ارزیابی وزن و رشد جنین انجام میشود.
سونوگرافی یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است و در صورت انجام به میزان محدود و تجویز شده، خطری برای جنین ندارد. با این حال، توصیه میشود که سونوگرافیهای غیرضروری یا طولانی مدت به دلیل امواج فراصوت انجام نشود.
سونوگرافیهای سهبعدی و چهاربعدی تنها در موارد خاص و با تشخیص پزشک توصیه میشوند، چرا که این نوع سونوگرافیها جزئیات بیشتری را از جنین نشان میدهند و برای مشاهده ناهنجاریهای خاص استفاده میشوند. انجام آنها برای ثبت تصویر و بدون نیاز پزشکی توصیه نمیشود.
اگر پزشک در سونوگرافیهای معمول مشکلی مشاهده کند، ممکن است سونوگرافیهای دقیقتری مانند داپلر یا اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی جریان خون و وضعیت قلب جنین تجویز شود. این بررسیها به پزشک کمک میکند تا مشکل را دقیقتر شناسایی و اقدامات مناسب را انجام دهد.
بله، در سونوگرافی آنومالی (معمولاً بین هفتههای ۱۸ تا ۲۰ بارداری)، امکان تعیین جنسیت جنین فراهم است. اما برخی شرایط خاص، مانند وضعیت قرارگیری جنین، ممکن است بر تشخیص تأثیر بگذارد.
بله، در بارداریهای پرخطر مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا، بارداری چندقلویی یا سابقه سقط، ممکن است پزشک سونوگرافیهای بیشتری را برای اطمینان از سلامت جنین و کنترل وضعیت بارداری تجویز کند.
در سونوگرافی داپلر، تمرکز بر جریان خون جنین و بررسی وضعیت عروق و قلب است و برای مواردی مانند اطمینان از سلامت قلبی-عروقی جنین و عملکرد جفت تجویز میشود. سونوگرافی معمولی تنها برای مشاهده وضعیت ساختاری جنین و جفت استفاده میشود.
نتیجهگیری
سونوگرافیهای دوران بارداری، پنجرهای به دنیای رشد و شکلگیری جنین باز میکند و فرصتی برای اطمینان از سلامت او به مادر میدهد. هر سونوگرافی، هدف خاصی را دنبال میکند و نقشی حیاتی در همراهی بارداری ایمن و آرام دارد. اگرچه این روش به مادر امکان میدهد تا لحظات شگفتانگیزی از حضور جنین خود تجربه کند، مهم است که سونوگرافیها تحت نظر پزشک و تنها در صورت نیاز انجام شود. با رعایت این نکات، مادران میتوانند با خیالی آسودهتر این دوران را سپری کرده و منتظر ورود نوزادی سالم به دنیای خود باشند.