سونوگرافی آزمایشی غیرتهاجمی میباشد که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر یا ویدیوهایی از اندام داخلی یا سایر بافتهای نرم مانند رگهای خونی را تهیه می نماید. تصاویر سونوگرافی به پزشک این امکان را میدهد که تمام جزئیات بافتهای نرم داخل بدن را بدون اینکه نیازی به ایجاد برش باشد مشاهده نماید. ما در این نوشتار به توضیح کاملی در مورد سونوگرافی چهار بعدی اشاره خواهیم کرد پس تا انتها همراه ما باشید.
انواع مختلف سونوگرافی
سونوگرافی از انواع مختلفی برخوردار است که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سونوگرافی بارداری (جهت بررسی وضعیت جنین در ۹ ماههی بارداری)
- سونوگرافی تشخیصی: جهت بررسی و تشخیص بیماریهای مختلف در قسمتهای مختلف بدن مانند: مثانه، مغز (برای نوزادان)، چشم، کیسه صفرا، کلیه، کبد، تخمدان، پانکراس، طحال، تیروئید، بیضهها، رحم، رگهای خونی و ….
- سونوگرافی جهت هدایت ابزار جراحی: در برخی از جراحیها از سونوگرافی جهت هدایت ابزار جراحی استفاده میشود تا میزان خطا به حداقل ممکن کاهش بیابد.
فناوری عملکرد سونوگرافی
یک ژل رسانا روی قسمتی از بدن که قرار است سونوگرافی انجام شود قرار میگیرد، سپس یک مبدل که امواج فرا صوت ایجاد می کند روی پوست قرار میگیرد، این امواج در مواجهه با قسمتهای مختلف بدن منعکس میشود، اطلاعات قدرت امواج منعکس شده و زمان بازگشت این امواج توسط یک نرم افزار کامپیوتری مورد تفسیر قرار میگیرد و در نهایت تصاویری از اندام یا جنین را ارائه میدهد.
با پیشرفت فناوری پزشکی در تمام زمینههای، دستگاههای سونوگرافی نیز نوین شده و برخلاف گذشته که فقط تصاویر دوبعدی ارائه میداد در سالهای گذشته سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی نیز تغییرات شگرفی را در این تکنولوژی وارد کردهاند که در ادامه به بررسی مختصری از هر کدام میپردازیم.
سونوگرافی سه بعدی
توسعه در فناوری سونوگرافی منجر به دسترسی به تصاویر حجمی (برخلاف تصاویر دو بعدی در سونوگرافی معمولی) شد، سونوگرافی سه بعدی از امواج منعکس شده در زوایای متفاوت استفاده مینماید، سپس این تصاویر توسط نرم افزارهای محاسباتی پرسرعت جهت ایجاد تصاویر سه بعدی به تصاویری یکپارچه تبدیل میشوند، بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت فناوری سونوگرافی سه بعدی بر اساس جمع آوری حجم تصاویر و تجزیه و تحلیل اطلاعات حجمی تصاویر وابسته میباشد.
دادههای حجمی جهت تهیه تصاویر سونوگرافی سه بعدی بر این اصول متکی میباشد:
- حرکات آزاد کاوشگر با حسگرهای موقعیت
- سنسورهای مکانیکی در سر پروب
- سنسورهای آرایه ماتریس که از فریمها دو بعدی به صورت متوالی و تجزیه و تحلیل آن جهت ارائه تصاویر سه بعدی استفاده مینماید.
سونوگرافی چهاربعدی
سونوگرافی چهار بعدی آخرین فناوری اولتراسوند میباشد که در برخی مواقع جهت بررسی جنین در دوران بارداری توصیه میشود، در واقع سونوگرافی چهار بعدی تصاویر سه بعدی را به صورت فیلم ارائه میدهد تا بتوانید حرکات نوزاد را در زمان واقعی مشاهده نمائید.
بیشتر بخوانید => تفاوت سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی
کاربردهای سونوگرافی چهار بعدی
از جمله مهم ترین کابرد سونوگرافی چهار بعدی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
معاینه اندامهای جنین
بررسی رفتار جنین
تشخیصهای دقیق جهت بررسی ناهنجاریهای جنین پیش از تولد
مزایای سونوگرافی چهار بعدی
انجام این سونوگرافی از مزایای بسیار زیادی برخوردار است که از مهم ترین ان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود تصویربرداری
- تشخیص نواقص جنین مانند شکاف لب، نقایص اسکلتی و سایر ناهنجاریهای جنین
- تجسم بهتر اندام جنین که در تصاویر دو بعدی قابل ارائه نیستند.
- امکان تشخیص تودههای پستان و سایر قسمتها به صورت دقیقتر
ضرورت انجام سونوگرافی چهاربعدی
با توجه به اینکه سونوگرافی تصاویری زنده ای را از جنین میتواند ارائه دهد، اکثر والدین اشتیاق فراوانی جهت انجام این نوع از سونوگرافیها دارند اما پزشکان و متخصصین سونوگرافی توصیه مینمایند که تنها در صورت ضرورت اقدام به انجام این نوع سونوگرافی شود و جهت سرگرمی و یا اشتیاق بیش از حد درخواست انجام این سونوگرافی را نداشته باشند.
این سونوگرافی در موارد تشخیص بیماریهایی مانند شکاف لب و بررسی حرکات نوزاد در مواردی که احتمال بروز اختلالات ژنتیکی و جسمی مطرح باشد توصیه میشود، در غیر این صورت تصاویری که از سونوگرافیهای معمولی به دست میآید جهت بررسیهای لازم، کافی میباشد.
آمادهسازی و انجام سونوگرافی چهار بعدی
مراحل آماده سازی پیش از انجام سونوگرافی چهاربعدی مانند سونوگرافیهای معمول میباشد، تنها تفاوت سونوگرافی چهاربعدی نوع دستگاهی است که در این نوع تصویربرداری از آن استفاده میشود.
هنگام مراجعه جهت انجام سونوگرافی ابتدا روی تخت دراز میکشید، سپس یک ژل روی شکم یا ناحیه مورد بررسی قرار داده میشود و در انتها با پروب فیلمهایی را از جنین یا سایر اندامها تهیه می نماید.
پس از اتمام سونوگرافی میتوانید ژل را پاک نمائید و بعد از دریافت نتایج به منزل بازگردید و فعالیتهای روزمرهی خود را انجام دهید.
کلام آخر
در انتها باید اشاره کنیم که سونوگرافی چهار بعدی در واقع جزء سونوگرافی های غیر ضروری در دوران بارداری محسوب می شود ولی در مقابل ممکن است که حتما این سونوگرافی را انجام داد توجه داشته باشید که انجام سونوگرافی چهار بعدی هیچ گونه درد یا ناراحتی را برای افراد به همراه ندارد ولی چون از اشعه فراصورت برای تصویر برداری استفاده می شود ممکن است مادر و جنین را کمی آزار دهد. در انتها اگر نیاز به انجام این سونوگرافی در دوران بارداری است می توانید به سونوگرافی طنین بهترین مرکز سونوگرافی در سعادت آباد مراجعه کنید.