کلانژیوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از ترکیبی از رادیواکتیو اجزا و تصاویر سه بعدی، ساختار و عملکرد اعضای داخلی بدن را بررسی میکند. این روش از جریان خون، جذب مواد شیمیایی یا دیگر فعالیتهای فیزیولوژیکی استفاده میکند تا تصاویر دقیقی از اعضای بدن ایجاد کند. از کلانژیوگرافی معمولاً برای تشخیص بیماریها و مشکلات موجود در مجاری صفراوی استفاده میشود.
کلانژیوگرافی چیست؟
کلانژیوگرافی به معنای نگاه کردن به ساختار مجاری صفراوی و کیسه صفرا است. میتواند به تشخیص اندازه سرطان و اینکه آیا گسترش یافته است کمک کند. در این روش از یک ماده رنگی به نام ماده حاجب در مجاری صفراوی و کیسه صفرا استفاده میشود تا آنها را به وضوح در عکسبرداری اشعه ایکس نشان دهد.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی کیسه صفرا چیست و چرا تجویز میشود؟
دلایل انجام کلانژیوگرافی
کلانژیوگرافی با دو هدف اصلی انجام میشود که در ادامه هر کدام از این دلایل را تشریح خواهیم کرد:
✅ کولانژیوگرافی ممکن است سنگهای مجرای صفراوی را تشخیص دهد.
✅ دوم، کلانژیوگرافی برداشت یا جراحی کیسه صفرا را تایید میکند.
✅ ۸ تا ۱۶ درصد از بیماران مبتلا به سنگ کلیه، سنگ مجرای صفراوی دارند.
✅ کلانژیوگرافی، سنگهای مجاری صفراوی غیر مشکوک را برای ۵ درصد از بیماران تشخیص می دهد و در ۱۲ درصد ناهنجاریهای مجرای آناتومیک را تشخیص میدهد.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی کبد چرب و روش انجام
آمادگی برای انجام کلانژیوگرافی
آمادهسازی برای انجام کلانژیوگرافی شامل موارد زیر میشود:
📌 پیش از انجام آزمون، پزشک به شما راهنماییهای لازم را ارائه خواهد داد. او ممکن است شما را در مورد محدودیتهای غذایی و مصرف داروها مشخص مطلع کند.
📌 پیش از آزمون، ممکن است پزشک دستوراتی را به شما بدهد. که شامل مواردی مانند ممنوعیت مصرف غذا و نوشیدنیها (به ویژه محصولات حاوی کافئین) و دستوراتی در مورد مصرف داروها میشود. به طور کلی حداقل ۱۲ ساعت قبل از انجام این فرایند از مصرف غذا خودداری کنید.
📌 ممکن است قبل از آزمون، نیاز به پایش وضعیت سلامت شما از جمله اندازهگیری فشار خون و انجام آزمونهای جانبی دیگر، باشد.
📌 اگر شما دارای حساسیت به مواد مختلف هستید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بررسی شود که آیا این حساسیتها ممکن است تاثیری بر آزمایش دارد یا خیر.
📌 لازم است پیش از انجام کلانژیوگرافی از مصرف رقیق کنندههای خون، آسپرین، یا داروهای ضد التهابی اجتناب کنید.
📌 در صورت لزوم، همراهی شخصی میتواند برای حمایت و راحتی شما حین انجام کلانژیوگرافی مفید باشد.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی معده از کاربرد تا نحوه انجام آن
موارد منع انجام کلانژیوگرافی
مواردی که ممکن است باعث منع انجام کلانژیوگرافی میشوند، عبارتند از:
🔰 حساسیت شدید به مواد مورد استفاده در این روش تصویربرداری، به ویژه مواد رادیواکتیو یا مواد کنتراست.
🔰 وجود عفونت جدی در سیستم گوارش یا در داخل بدن.
🔰 مشکلات جدی در کبد یا کلیه که ممکن است با انجام این آزمون تشدید شوند.
🔰 حملات قلبی اخیر یا مشکلات جدی قلبی.
🔰 دیابت نوع ۱ و غیر قابل کنترل بودن سطح قند خون.
🔰 حاملگی خطرناک یا قرار داشتن در دورههای حساس بارداری.
🔰 اختلالات خونریزی یا لختهای که باعث افزایش خطر عوارض جانبی شود.
🔰 وجود سایر شرایط پزشکی خطرناک یا مشکلات جدی سلامتی که ممکن است انجام آزمون را خطرناک کند.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی شکم از دلایل تا نحوه انجام
مزایای انجام کلانژیوگرافی
انجام این روش تصویربرداری میتواند مزایای بسیاری به دنبال داشته باشد که در ادامه به برخی از این مزایا اشاره خواهیم کرد:
تشخیص دقیقتر: کلانژیوگرافی امکان فراهم کردن تصاویر دقیق از ساختار داخلی را فراهم میکند، که به پزشکان کمک میکند تا بیماریها و مشکلات را به صورت دقیقتر تشخیص دهند.
کمک به بررسی بیماریهای کبد و مجاری صفراوی: این آزمون به شناسایی مشکلاتی مانند سنگهای صفراوی، تنگی مجاری صفراوی و عفونتهای مجاری صفراوی کمک میکند.
هدایت درمان: نتایج کلانژیوگرافی میتواند به پزشکان کمک کند تا روش درمانی مناسبتری را برای بیمار انتخاب کنند، از جمله انجام جراحی یا روشهای درمانی دیگر.
راهنمایی در جراحی: برای بیمارانی که نیاز به جراحی دارند، کلانژیوگرافی میتواند با ارائه تصاویر دقیق از ساختار داخلی به پزشکان در برنامهریزی و انجام عمل جراحی کمک کند.
کاهش نیاز به جراحی تشریحی: در برخی موارد، انجام کلانژیوگرافی میتواند به پزشکان کمک کند تا بدون نیاز به جراحی تشریحی، مشکلات را تشخیص داده و درمان کنند، که میتواند زمان و هزینههای مربوط به جراحی را کاهش دهد.
نتیجه گیری
کلانژیوگرافی یک آزمون مفید و مؤثر است که به پزشکان کمک میکند تا مشکلات و بیماریهای مرتبط با کبد و مجاری صفراوی را تشخیص دهند و راهنمایی مناسبی برای درمان بیماران ارائه کنند. این آزمون به دقت بالا و قابلیت تصویربرداری سه بعدی از ساختار داخلی بدن شناخته میشود و میتواند در هدایت درمانهای جراحی و غیرجراحی مؤثر باشد. با این حال، همواره لازم است که مزایا و مخاطرات انجام این آزمون را با پزشک خود مطرح کنید و تصمیم مناسبی برای درمان شرایط خودتان بگیرید.